Budżet państwa

Dodał admin, 2008-06-18 Autor / Opracowanie: Weronika Żórawska

Budżet Państwa jest planem finansowym, który będzie stanowił podstawę działalności podmiotów państwowych w następnym okresie fiskalnym (roku budżetowym).

1  2  3    >

W systemie finansów publicznych centralne miejsce zajmuje budżet państwa. Wynika to nie tylko stąd, że w budżecie państwa gromadzi się i dzieli największą część środków publicznych, lecz także stąd, że władze centralne nadal są dominującym podmiotem systemu politycznego, gospodarczego i społecznego kraju.
W tym sensie budżet państwa jest aktem prawnym o określonym czasie obowiązywania. Cele i zadania państwa realizowane za pomocą budżetu muszą być z góry określone.
W teorii wyodrębnia się takie funkcje budżetu:
 
- redystrybucyjną (rozdzielczą),
- stabilizacyjną (wyrównawczą, kompensacyjną),
- alokacyjną,
- fiskalną (skarbową),
- ustrojową,
- demokratyczną,
- kontrolną (ewidencyjno-kontrolną),
- bodźcową,
- plonowania,
- prawną,
- kredytową,
- administracyjną,
- koordynacyjną.
 
Do funkcji ekonomicznych zalicza się zwłaszcza funkcje:
•    redystrybucyjną – polega na tym, że budżet jest narzędziem redystrybucji dochodu narodowego. Reguluje dochody podstawowych kategorii podmiotów występujących
w gospodarce narodowej. Zewnętrznym wyrazem redystrybucji działalności budżetu jest gromadzenie dochodów, głównie w postaci podatków, od podmiotów gospodarujących
i przeznaczanie ich na rzecz tych podmiotów, które albo w ogóle nie osiągają dochodów, albo osiągają je, ale w stopniu niewystarczającym na ich potrzeby (np. szkoły, szpitale, jednostki administracji publicznej). Wewnętrznym wyrazem redystrybucji działalności budżetu są transfery budżetu państwa na rzecz budżetów samorządowych, funduszy ubezpieczeń społecznych, itp.)
Z funkcją redystrybucyjną ściśle wiąże się funkcja fiskalna, która polega na przejmowaniu na rzecz państwa dochodów. Przejmowanie dochodów budżetowych wiąże się
z prowadzeniem przez państwo rozmaitej działalności związanej z funkcjami państwa. Celem działalności podatkowej (fiskalnej) państwa nie jest pozbawianie obywateli dochodów, lecz gromadzenie środków finansowych potrzebnych do finansowania realizowanych przez państwo funkcji.
•    stabilizacyjną – polega ona na wykorzystaniu budżetu jako narzędzia państwa w celu łagodzenia wahań cyklu koniunkturalnego oraz zapewnienia zrównoważonego wzrostu gospodarki kapitalistycznej.
•    alokacyjną – polega na tym, że finanse publiczne są narzędziem alokacji części zasobów
w gospodarce rynkowej. Skutkiem alokacji części zasobów, którymi dysponuj gospodarka, przez system finansów publicznych jest dostarczanie towarów i usług obywatelom, społecznościom lokalnym oraz całemu społeczeństwu.